Ανδαλουσία της Ισπανίας – Ιστορική Περιήγηση
Για τη γνωριμία της πολυπλισμικής, πολιτιστικής παράδοσης των ευρωπαίων εταίρων μας

3. Μέρος ( Βλέπε περαιτέρω και Άρθρα με φωτογραφίες)
www.kn-megalexandros.gr, konstantin.nalbantis@t-online.de

Κωνσταντίνου Σ. Ναλμπάντη, Κολωνία

Προλεγόμενα

Ετούτη η δεύτερη μετά την Λισσαβόνα (το 2006-2007 ) επίσκεψή μου στην Ιβηρική Χερσόνησο με την πλούσια 14ημερη περιήγησή μου μεταξύ 2007-2008 στην Ανδαλουσία μου έδωσε πλήθος ερεθισμάτων και προβληματισμών.

Η Ανδαλουσία είναι μια από τις 17 αυτόνομες περιφέρειες της Ισπανίας. Πρόκειται για τη δεύτερη περιφέρεια σε μέγεθος και πληθυσμό με ενδιαφέρουσες πόλεις για περιήγηση, περιπάτους σε πανέμορφους και απερίγραπτους κήπους, επίσκεψη αξιοθέατων, όπου βρίσκεται στην πρώτη θέση επισκεπτών από τα 45 εκατομμύρια τουρισμού της Ισπανίας στην πρωτεύουσά της είναι η Σεβίλη.

Και κατά την παράδοση ιδρύθηκε από τον Έλληνα ήρωα Ηρακλή (Hercules).
Η αρχαία ελληνική πόλη Ίσπαλις κτίσθηκε στη χώρα των Τουρδηναίων, σημερινή Ανδαλουσία, επί της αριστερής όχθης του ποταμού Βαϊτιου, σημερινού Γουανταλκιβίρ, 76 χλμ από τις εκβολές του. Ο Στράβων την αποκαλεί Ίσπαλις επιφανής. Σε μία από τις μεγαλύτερες πλατείες της Σεβίλλης, „ Alameda de Hercules“ ,προς τιμή του Ηρακλή έχει αναστηλωθεί ένας κίονας. Παραπλεύρως ο Ρωμαίος Julius Caesar.Αυτός έκανε την Σεβίλλη, που στην αρχαιότητα ονομαζότανε Hispalis, το έτος 45 ρωμαϊκή αποικία.

Η Ανδαλουσία έχει σχεδόν 8 εκατομμύρια κατοίκους, αντιπροσωπεύοντας το 18% του πληθυσμού της Ισπανίας και κατέχοντας 87.268 τχλμ του ισπανικού εδάφους)
Η Ανδαλουσία προς βορρά συνορεύει με τις περιφέρειες Εξτρεμαδούρας, Καστίλη-Λα Μάντσα, και Μούρια. Προς Νότο συνορεύει από τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό. Επίσης προς δυσμάς συνορεύει με την Πορτογαλία και νοτίως με το Γιβραλτάρ __;;;;

Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Με προσοχή παρατηρούμε στην ελληνική βιβλιογραφία, τόμος 9, λεξ. ΗΛΙΟΥ, ότι ως αιτία της αραβικής εισβολής στην Ισπανία αναφέρεται η υπό του Βησιγότθου Βασιλιά Ροδερίχου ή Ροδρίγου προσβολή της κόρης του υπάρχου της Ανδαλουσίας Ιουλιανού. Επειδή ήθελε να εκδικηθεί τον Ροδέριχον, ζήτησε τη βοήθεια των Αράβων, οι οποίοι και διαπέρασαν κατά το έτος 710 με μια μικρή δύναμη και επανήλθαν τον επόμενο χρόνο με 12.000 στρατό Βερβέρων και μερικών Αράβων και με αρχηγό τους τον Ταρίκ
Κατά μια άλλη εκδοχή τους Άραβες κάλεσε στην Ισπανία ο Ακίλλας για να τον βοηθήσουν εναντίον του σφετερισθέντος του θρόνου Ροδερίχου. Αυτοί ήρθαν στην Ισπανία διαμέσου του όρους , το οποίον ονομάσθηκε έκτοτε Τζεμπέλ –Ταρικ, όρους του Ταρίκ και εξ αυτού Τζιμπράλταρ και Γιβραλτάρ.

Μια άλλη εκδοχή, αναφέρεται ότι το 711 ο Βέρβερος Tarig Ibn Ziyad εισήλθε με τον στρατό του από 1700 άνδρες στην περιφέρεια της Algeciras (Gibraltar) στην Ιβηρική στεριά. Ο βασιλιάς Roderich ήτανε απασχολημένος με την κατάπνιξη των επαναστατικών στην Pamplona . Λέγεται ότι κατέκαψε ο Tarik Ibn Ziyad τα δικά του πλοία μετά την απόβαση στην Ισπανία και ξεφώνησε τον ακόλουθο λόγο: Στρατιώτες ! Προς τα που θέλετε να φύγετε ; Η θάλασσα βρίσκετε πίσω από εσάς, ο εχθρός είναι μπροστά από εσάς, η δική σας μοναδική δύναμη είναι η δική σας σταθερότητα. Εκεί, όπου ο Ταρίκ πήγε στην Νότια Ισπανία στη στεριά, ονομάστηκε στην αραβική Djabal Tarik ( το όρος Tarik) και μετά από αυτήν την ονομασία έγινε αργότερα Gibraltar.

Το 638 έλαβε χώρα η Σύνοδος του TOLEDO, όπου απαγορεύουν στους Εβραίους , να ζήσουν στην χριστιανική Ισπανία.

711 Στην κατάκτηση της Ανδαλουσίας δεν βρίσκουν οι Άραβες καθόλου Εβραίους, που να εξασκούν τη θρησκεία τους δημόσια. Στην «Cordoba, Granada, Sevilla και Toledo μπορούν καταναγκαστικά βαπτισμένοι Εβραίοι να επιστρέψουν και πάλι στην θρησκεία τους και ιδρύουν μεγάλες κοινότητες. Οι Εβραίου λαβαίνουν αγροτικές περιοχές, που είχαν αφήσει οι Δυτικοί Γότθοι στην Αριστοκρατία.

Σχεδόν 800 χρόνια, ως το τέλος του 15. αιώνα, μπόρεσαν να κρατηθούν στην Ισπανία. Κυρίως στην σημερινή Ανδαλουσία συναντά κάποιος αλληλοδιαδόχως την κληρονομιά του πολιτισμού των Μορίσκων, που για την Ανδαλουσία ήτανε, μια χρυσή εποχή.
Το 926 αντικατάστησε τον Abd- ar-Rabman τον τίτλο Εμίρης, που τιτλοφορούνταν οι προκάτοχοί του διαμέσου του Καλίφη και ανακηρύχτηκε σε «Κυρίαρχο όλων των Πιστών» , για να επιδείξει ότι αυτός και η Ισπανία έχουν αποχωρήσει από την επιρροή της Βαγδάτης.

Με αυτήν την διάσπαση της κοινής παράδοσης όφειλε να δείξει, ότι η Córdoba τώρα μόνη αναβιβάστηκε σε μια υπολογίσιμη μεγάλη δύναμη... παράλληλα με αυτό δημιούργησε έναν νέο μισθοφορικό στρατό από αγορασμένους σκλάβους πολέμου, τους «Saqalib» από την γερμανική και σλαβική Ανατολική περιοχή.

Επειδή αυτοί οι σκλάβοι αγοράστηκαν ήδη από μικρά παιδιά, μπορούσαν εύκολα να παιδαγωγηθούν και να εξισλαμισθούν και τοιουτοτρόπως να γίνουν οι πιστότεροι ακολουθούντες οπαδοί των Καλιφάτων - μια πολιτική, που εξάσκησαν οι Τούρκοι Σουλτάνοι με τους Γενιτσάρους, - τα παιδιά χριστιανών οικογενειών- περίπου 600 εξακόσια χρόνια μετά την εισαγωγή αγοράς σκλάβων πολέμου των Αράβων.

Ο Hekam II (961-976) δημιούργησε την Cordoba, ως την «σφραγίδα της ωραιότητας», και το κέντρο βάρους των διανοουμένων της Ευρώπης. Η προώθηση των επιστημών ήτανε μια ιδιαίτερη προτίμηση. Έτσι δημιούργησε είκοσι δημόσιες βιβλιοθήκες, ογδόντα σχολεία, 17 ανώτερα, ανεξάρτητα από τζαμιά ιδρύματα και 27 δημοτικά σχολεία- όλα δημόσια και με δωρεά φοίτηση και για κάθε έναν προσιτά, που όφειλαν να διδάξουν το διάβασμα και τη γραφή.

Επίσης η Cordoba, γύρω στα 1000 είχε πληθυσμό 500.000 κατοίκους, 113.000 σπίτια, 80.455 καταστήματα και «Suk,» 300 τζαμιά, 50 Νοσοκομεία και 900 δημόσια λουτρά.
Η ισότητα όλων των επίγειων υπάρξεων οδήγησε επίσης στην συμμετοχή όλων στις επιστήμες, έτσι που κάτω από την προστασία της Πολιτείας Χριστιανοί, Εβραίοι και μωαμεθανοί εργαζότανε μαζί και εμπλούτιζαν τις επιστήμες. Ο ίδιος, ο Hekam II ήτανε ένας αναγνωρισμένος λόγιος, όπου η βιβλιοθήκη του περιελάμβανε πάνω από 400.000 βιβλία, όπου πολλά τα είχε σχολιάσει ο ίδιος. Έχτισε το πανεπιστήμιο της Mezquita…

Η ελληνική και ρωμαϊκή παράδοση, που με την χριστιανική Ευρώπη είχαν ξεχαστεί ή είχαν αναθεματίσει ,καταραστεί και καταδιώξει ως έργο του διαβόλου ( βλέπε Ανατολική Ρώμη από το 330-860 καταδίωξη των αλλιώς σκεπτόμενων και των φιλοσοφικών σχολών), εδώ είχαν περαιτέρω καλλιεργηθεί. Καταγινότανε ιδιαίτερα με τους κλάδους Φιλοσοφία, δίκαιο, ιατρική, χημεία, μαθηματικά, φυσική και Αστρονομία στη θεωρία και πράξη.

Μέχρι σήμερα γνωστοί δάσκαλοι εκείνης της εποχής ήτανε o Abu´l-Maslama, ο μαθηματικός και Αστρονόμος, που ανακάλυψε το «Astrolabium» , οι θαλάσσιοι δρόμοι από τον Columbus ή τον Vasco da Gama δεν θα ήτανε ποτέ σε θέση να πραγματοποιηθούν και ως τον Al- Idrisi, που σπούδασε εδώ και το 1139 στην Σικελία για τον βασιλιά Roger II, επεξεργάστηκε μια παγκόσμια περιγραφή με 70 χάρτες, όπου και σήμερα ακόμα ισχύει ως ο μεγαλύτερος Γεωγράφος του Μεσαίωνα. (S. Schmeer, Uni-Marburg).

Στην Ανδαλουσία οι Άραβες επιστήμονες έφεραν στο κοινό αραβικούς και αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους, από μεταφράσεις στην αραβική και μετά στη λατινική γλώσσα.

Κατ΄ αρχάς τον 11. αιώνα άρχισαν να κρεμούν οι σχέσεις μεταξύ χριστιανών και Μορίσκων λόγω του αμείλικτου «ιερού πολέμου». Αποκλεισμός, διωγμοί, και εξόντωση κατανίκησαν την τύχη των αλλιώς σκεπτόμενων και θρησκευόμενων. .

1487: Στην Ανδαλουσία ευρισκόμενη πόλη Μάλακα καταλαμβάνεται στην πορεία της επανάκτησης, «Reconquista» από την καθολική βασίλισσα, Isabella I. και Ferdinand II. Κατάκτησε λοιπόν ξανά πίσω από τους Μορίσκους. Αυτοί μετέτρεψαν την πόλη σε μια νέα χριστιανική συνοικία το τέλος του 15. αιώνα:

Το «nasridische Sultanat» της Granada είναι το τελευταίο αραβικό κυριαρχικό έδαφος στην ιβηρική χερσόνησο. Η «Granada» και Καστίλη είναι υποχρεωμένοι καταβολής φόρου.

1492: Am 2. Ιανουαρίου 1492 παραδίδει ο τελευταίος Άραβας κυρίαρχος την Ανδαλουσία Al-Andalus, Muhammad XII, ο λεγόμενος από τους Ισπανούς Boabdil , στα στρατεύματα του Ferdinand II., και Isabellaς I. (Los Reyes catolicos). Κάτω από την κυριαρχία τους πέφτει η ένωση του μεγαλύτερου Τμήματος της Ιβηρικής Χερσονήσου κάτω από μια κυριαρχία.

Το έτος 1492 έπεισε ο κακόφημος Μεγάλος ιεροεξεταστής Tomas de Torquemada, του οποίου οι πρόγονοί του οι ίδιοι ήτανε αλλαξόπιστοι από Εβραίους (conversos).
Απέκτησε μεγάλη πολιτική επιρροή ως σύμβουλος και ως εξομολογητής της βασίλισσας Ισαβέλλας Ι., και του βασιλιά Ferdinand II., 1478 ανέλαβε ως ιεροεξεταστής «Inquisitor» για την Καστίλη και το 1483 διαμέσου του πάπα Sixtus IV, μετά από πίεση του βασιλικού ζεύγους, ως πρώτος Μεγάλος-Ιεροεξεταστής του βασιλείου Αραγονία και αργότερα της Καστίλης, 1484 ολόκληρης της Ισπανίας. Αυτός παρότρυνε τους βασιλείς ISABELLA και FERDINAND, να εκδιώξουν τους Εβραίους από την Καστίλη και Αραγονία.

(Αυτοί οφείλουν να γίνουν χριστιανοί ή να εγκαταλείψουν τη χώρα). Αυτός εξέδωσε εντολές για την ιερά εξέταση και οργάνωνε με δική του πρωτοβουλία και αλλαγές. Η ιερά εξέταση των απάνθρωπων μεσαιωνικών δικαστηρίων κάτω από την δική του καθοδήγηση ισχυροποιήθηκε όλο και με περισσότερες πληρεξουσιότητες και ως μέσον κατάχρησης, για να ενεργήσει εναντίον των αιρετικών και κυρίως εναντίον των αλλαξόπιστων.

O «Torquemada» ίδρυσε το συμβούλιο, Konvent Santo Tomás στην «Avila» και εισήγαγε την ρατσιστική Αρχή της «αγνότητας του αίματος» (limpieza de sangre) στα καταστατικά. Καταδίκασε σε περίοδο 15 ετών περίπου 8.000 ανθρώπους ζωντανούς στην καύση πάνω στα πυρά, δεν υπολογίζονται τα πολλά θύματα, που πέθαναν στις φυλακές ή κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων. .

Την 31. Μαρτίου 1492 υπόγραψαν στην αίθουσα των πρεσβευτών στην Αλχράμβρα το διάταγμα εκδίωξης. Οι Εβραίοι αποφάσισαν με την πλειοψηφία για την εξορία, αντί να αλλαξοπιστήσουν.

170.000 άνθρωποι εγκατέλειψαν τότε την χώρα, όπου οι πρόγονοί τους είχαν ζήσει εκεί πάνω από 1500 χρόνια. Με ένα χτύπημα έχασε η Ισπανία τους επίλεκτούς της και μαζί την οικονομική της άνθιση.

Τον ίδιο χρόνο έπρεπε κατά παρακίνηση της Βασίλισσας Ισαβέλλας Ι από την Καστίλη και το βασιλιά Φέρτιναντ της Αραγονίας όλοι οι Εβραίοι έπρεπε να εγκαταλείψουν την Ισπανία ή να αλλαξοπιστήσουν στον Χριστιανισμό.

Αρχικά διαμέσου του τέλους της επανάκτησης «Reconquista» το 1492 και την κατάκτηση της Γρενάδας εξεδιώχθησαν και οι τελευταίοι Μορίσκοι από την Ανδαλουσία.
Ο αγώνας των ισπανών εναντίον των Μορίσκων δεν ήτανε αγώνας πολιτικής ελευθερίας, παρά επέκταση της κυριαρχικής περιοχής και μια σταυροφορία εναντίον των αλλιώς θρησκευόμενων.
Κάτω από τους „Moros“ άρχισε μια υποχρεωτική πολιτική αποστολής και μετά την αφαίρεση της εξουσίας από τους Μορίσκους μια εποχή της απερίγραπτης βαρβαρότητας με τα αξιόλογα αραβικά αριστουργήματα. Ο καθολικός Αρχιεπίσκοπος Jimenez άφησε να κατασχεθούν όλα τα γραμμένα βιβλία στην αραβική και βιβλιοθήκες και γραπτά και χωρίς να ληφθεί υπόψη το περιεχόμενό τους τα έκαψε, διότι «στεκότανε ενάντια στην αληθινή θρησκεία».
Είχε τοποθετήσει καταστάσεις με επιτυχή «εξορκισμό» , όπου περιγράφεται, ότι με αυτόν τον τρόπο κατέστρεψε, 1, ένα εκατομμύριο βιβλία από όλους τους κλάδους της επιστήμης και του πολιτισμού. Επειδή αυτά έλαβαν χώρα μπροστά από την ανακάλυψη της τυπογραφία βιβλίων δεν μπορεί μέχρι σήμερα να εξεταστεί η ζημία ούτε και πόσο μάλλον πάλι να την επανορθώσουμε.
Μετά τα βιβλία κάηκαν οι άνθρωποι. Σε λίγο αρχίζει και πάλι η ιερά εξέταση και σε αυτούς που άλλαξαν τη θρησκεία τους και έγιναν χριστιανοί Όλα τα χαρακτηριστικά πολιτιστικά των Μορίσκων ήτα αφορμή διώξεων από την ιδρυθείσα ιερά εξέταση – inquisition και ακυρώθηκε η ισλαμική νομική μέριμνα .

Οι Μορίσκοι, οι απόγονοι των Μορίσκων καταπιέζονταν και ταπεινώθηκαν. Αραβική ενδυμασία, γλώσσα και τρόπος ζωής (π.χ. χρησιμοποίηση των λουτρών) απαγορεύτηκαν.

Κάτω από την πίεση της εκκλησίας, ενάντια όλων των μέχρι τότε διαβεβαιώσεων σε Εβραίους και μη χριστιανοί Άραβες, που παρέμειναν στη χώρα είχαν δολοφονηθεί ή υποχρεωτικά εκχριστιανισθεί.
Μαζικές βαπτίσεις ήτανε στην ημερήσια διάταξη και αλλαξοπιστούσαν, και όσοι είχαν μετά επαφές, επικοινωνίες με πρώην θρησκευτικούς συναδέλφους καταδικαζότανε σε θάνατο και πέθαιναν ζωντανοί πάνω σε πυρά- καθώς επίσης το ίδιο συνέβαινε και σε όσους αρνούνταν να πάρουν το χριστιανικό χρίσμα.
Πολλοί από τους ευκατάστατους κατόρθωναν να αποδράσουν στην Αφρική, ενώ οι υπόλοιποι άποροι που έπρεπε να μείνουν στην Ισπανία wurde aufgesogen oder umgebracht ή είχαν δολοφονηθεί.
Με αυτήν την πράξη εξαφανίστηκαν τα τελευταία 1000 χιλιετή κυριαρχικά σημάδια του Ισλάμ στην Ισπανία.

Η πράξη βίας έφερε την βαριά εκδίκηση: Γνώσεις και δεξιότητες του πολιτισμού τους χάθηκαν, και η Ισπανία έχασε την οικονομική θέση δύναμης και σιγά, σιγά φτώχαινε. Από τα επακόλουθα του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας δεν ανάσανε μέχρι τώρα ποτέ η χώρα
Δεν έλειπαν επίσης τις επόμενες δεκαετίες οι εξεγέρσεις των καταπιεζομένων, αλλά επειδή δεν έφτανε βοήθεια από έξω βοήθησαν μόνο με την δικαιολογία για περαιτέρω επιδεινώσεις.

Οι Ισπανοί που αργότερα απέπλευσαν με τα πλοία στην Αμερική βρισκότανε ακόμα εντελώς κάτω από την εντύπωση της Νίκης τους πάνω σε άπιστους, που έγινε ως εθνική επιθυμητή υπόθεση και πηγάζοντας από αυτήν την ισπανική αυτοεκτίμηση μπορούσαν να εκφραστούν οι υψηλοί θρησκευτικοί κληρικοί, και ιδιαίτερα ο Juan Gines de Sepúlveda γύρω από τους Ινδιάνους: Son animales, Senior, no son gentes, «Είναι κτήνη, Κύριέ μου, δεν είναι άνθρωπο» και πρέπει ανάλογα να μεταχειρίζονται.
Ήτανε οι ίδιοι μέθοδοι επιβολής του Χριστιανισμού με σπαθί και καταπίεση, όπως ήδη με τους Μορίσκους που είχε εκτελεστεί με επιτυχία πρωτύτερα – με υπερήφανη συνείδηση, να θέλουν να είναι ο επιλεγμένος λαός του Θεού.

Το 1609 τελικά ο βασιλιάς Philipp μπόρεσε μετά την κατάσχεση, απαλλοτρίωση και διωγμό των τελευταίων και χιλιάδων Μορίσκων-οικογενειών στην Νότια Αφρική να δηλώσει επίσημα στον Πάπα στη Ρώμη, ότι το χριστιανικό έργο έχει αποτελειώσει και έχει νικήσει τους άπιστους στην Ισπανία. (Uni-Marburg)


ΣΎΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Προλεγόμενα

Το 638 έλαβε χώρα η Σύνοδος του TOLEDO, όπου απαγορεύουν στους Εβραίους , να ζήσουν στην χριστιανική Ισπανία.

711 Στην κατάκτηση της Ανδαλουσίας δεν βρίσκουν οι Άραβες καθόλου Εβραίους, που να εξασκούν τη θρησκεία τους δημόσια. Στην «Cordoba, Granada, Sevilla και Toledo μπορούν καταναγκαστικά βαπτισμένοι Εβραίοι να επιστρέψουν και πάλι στην θρησκεία τους και ιδρύουν μεγάλες κοινότητες. Οι Εβραίου λαβαίνουν αγροτικές περιοχές, που είχαν αφήσει οι
Δυτικοί Γότθοι στην Αριστοκρατία.

Στιγματισμός

O στιγματισμός των Εβραίων εμπόρων στην Βόρεια Ευρώπη, άρχισε, διότι κατείχαν κατά το μεγαλύτερο μέρος εκείνη την οικονομική γωνιά, που από τους χριστιανούς ήτανε περιφρονημένη. Τα πρώτα χρόνια του μεσαίωνα αντιπροσωπευότανε αναλογικά κατά το μεγαλύτερο μέρος με το μακρινό εμπόριο. Εκείνη την εποχή, που το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας ήτανε μόνιμα εγκαταστημένο και γεωργικά απασχολημένο, διότι υπερίσχυε η χριστιανική καταφρόνηση του εμπορίου και η φεουδαρχική αποστροφή, αντιπάθεια εναντίον της ζωής στην πόλη, ήτανε οι Εβραίοι έμποροι στιγματισμένοι.

Συγχρόνως είχαν οι γερμανοί άρχοντες και η ανώτερη κοινωνική τάξη ενδιαφέρον στην παρουσία Εβραίων εμπόρων, διότι αυτοί τους έφερναν αξιόλογα καταναλωτικά αγαθά, όπως π.χ. μπαχαρικά από την Ανατολή στην Ευρώπη. Για να υποστηρίξουν εμπορικές συναλλαγές, πρόσφεραν οι βασιλείς στους Εβραίους εμπόρους μάλιστα ταξιδιωτικές διευκολύνσεις (αφορολόγητα είδη) και ευνοϊκούς όρους, αν ήθελαν να εγκατασταθούν.
Αργότερα ασχολήθηκαν οι Εβραίοι στην ρομανική εποχή της Δύσης με πιστοδοτήσεις, όπου έφερε το μίσος και την περιφρόνηση των χριστιανών, την καταδίκη διαμέσου της εκκλησίας και ιδιαίτερα στα Βόρεια – βιαιοπραγίες του όχλου – διότι το μεγαλύτερο μέρος των Εβραίων κέρδιζε τα προς το ζειν με αυτό το είδος εργασίας.

Οι νεότερες έρευνες Ισραελινών ιστορικών Michael Toch, βάζουν, ότι δεν ευσταθεί, η θέση για την εβραϊκή προ-κυριαρχία στο εμπόριο ( και στο εμπόριο σκλάβων) στην Ευρώπη τα πρώτα χρόνια του Μεσαίωνα. Και όμως δεν μπορούν σε εξαφάνιση τον πραγματικό πυρήνα πίσω από τα μεσαιωνικά – και μοντέρνα στερεότυπα των Εβραίων εμπόρων.
Συγχρόνως δεν παίζει ρόλο, αν βασίζονται αυτές οι εικόνες αντιεβραϊκών προκαταλήψεων ή από παρατραβηγμένες θέσεις της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Ο οικονομικός ρόλος των Εβραίων φρόντιζε περισσότερο για την ασφάλειά τους απ΄ ότι ο χριστιανικός κόσμος, όπου σε αυτούς από αυτόν τον ρόλο αναπτύχθηκε μια απειλή.

Από τη ζωηρή στήριξη και ενδιαφέρον του επιχειρηματικού πνεύματος του εμπορίου του πρώτου ισλαμισμού ήτανε ένα μεγάλο μέρος ένα αποτέλεσμα της δημιουργίας μιας γιγάντιας Αυτοκρατορίας με πολλούς πόρους και μια τεράστια κάλυψης αναγκών. Τον ένατο αιώνα περνούσε ο ισλαμικός κόσμος- κατά τη φύση τους έναν αστικό πολιτισμό – την ευεργεσία μιας εμπορικής άνθισης.
Και χρησιμοποιούσαν στις συναλλαγές πιστοδοτήσεις, για να μετατρέψουν το κεφάλαιο σε κέρδος. Η δύση παρέμεινε ως τον υψηλό Μεσαίωνα από τέτοιες εξελίξεις ανέγγιχτη. Σημαντικής σημασίας ήτανε η θετική ισλαμική στάση στην αστική ζωή των Εβραίων.

Εδώ απολάμβαναν μία υψηλή θέση και περισσότερη ενσωμάτωση απ΄ ότι στη βόρεια Ευρώπη, όπου οι Εβραίοι έμποροι από την προκατάληψη εναντίον του εμπορίου και της αστικής ζωής εξεδιώχθησαν στη θέση του δευτερεύοντα ξένου.
Κατά την διάρκεια του 11. αιώνα – με το εμφανιζόμενο πνεύμα των σταυροφοριών και τη βύθιση χριστιανικής συνείδησης και χριστιανικής ευλάβειας στις πλατιές μάζες του πληθυσμού – αφαίρεσαν σιγά, σιγά από τους Εβραίους τους ευνοϊκούς όρους της συνθήκης ζωής.

ΕΠΟΧΗ της καταδίωξης

Η οικονομική δραστηριότητα φρόντιζαν για την ασφάλεια και την ευημερία τα πρώτα χρόνια του Μεσαίωνα. Σιγά, σιγά αλλά αποκλείστηκαν οι Εβραίοι από την ιεραρχία χριστιανικών κοινωνικών συστημάτων. Τον 13. αιώνα εύρισκαν οι χριστιανοί τον εβραϊκό πληθυσμό ως απειλή και εξασθένιση της κοινωνίας τους, όπου διαμέσου του χριστιανικού διαχωρισμού εξελίχθηκε μια πολιτική της απαθείας σε σχέση με ομάδες του περιθωρίου.

Σε κανένα σύνθετο μοντέλο, που διαχώρισε η χριστιανοσύνη σε θέσεις και κοινωνικό σύστημα, που αυξανόμενα διαμορφώθηκε από τις αρχές του 13. αιώνα, υπήρχε θέση για τους Εβραίους. Ο αποκλεισμός, αναφέρεται στη βιβλιογραφία, ήτανε τρόπον τινά η „Endloesung“ η εξόντωση για τους Εβραίους στο καθολικισμό του Μεσαίωνα. Κατά αυτό τον τρόπο είχαν εφαρμόσει τρία είδη, που όλα ήτανε συνδεδεμένα με τη βία: υποχρεωτική αλλαξοπιστία, σφαγές, και αυτή ήτανε η αποτελεσματική μέθοδος- η εκδίωξη των περισσοτέρων Δυτικοευρωπαίων Εβραίων από τις χριστιανικές χώρες....



1198-1216 Ο πάπας «Innozenz III.» αναθέτει στους Φρανζισκάνους Franziskaner και Δομινικάνους Dominikaner με την ιερά εξέταση, να εξαφανίσουν όλα τα εβραϊζοντα στοιχεία από την χριστιανική κοινωνία.

1378 ο «Fernando von Martinez» ( Abkoemmling von Conversos , απόγονος από τους αλλαξόπιστους Εβραίους, κρατάει εχθρικούς λόγους εναντίον των Εβραίων και υποδαυλίζει το μίσος εναντίον των Εβραίων στον πληθυσμό, όπου απαιτεί την καταστροφή όλων των Συναγωγών και την υποχρεωτική βάπτιση των Εβραίων. Αυτός προετοιμάζει ιδεολογικά τις ταραχές του 1391.
1391: 4. Ιουνίου, περίπου 70 εβραϊκές Κοινότητες στην Καταλονία και Ανδαλουσία λεηλατούνται και αυτές οι Συναγωγές μετατρέπονται αργότερα σε εκκλησίες. Κατά τις εκτιμήσεις περίπου 50.000 Εβραίοι δολοφονούνται.
Οι ταραχές του 1391 προωθούν με αυτές τις βιαιότητες σιγά, σιγά την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική παρακμή της εβραϊκής άνθισης στην Ισπανία.

Το 1474 : Αναβίβαση στο θρόνο της Ισαβέλλας Ι., από την Καστίλη και του Ferdinand II από την Αραγονία και συνένωση των δυο βασιλείων σε ένα. Κατά τον πιο ειρηνικό τρόπο ήρθε αυτός ο γάμος διαμέσου της επιρροής των Εβραίων.
Ο Abraham Senior, Τραπεζικός, Γενικός Γραμματέας είσπραξης των φόρων του βασιλιά, Ανώτερος Ραβίνος, μεσολάβησε για τον γάμο. Το βασιλικό ζεύγος όμως είναι ισχυρά επηρεασμένο από την εκκλησία.

1481: Το βασιλικό ζεύγος οργανώνει την «Inquisition» Ιερά εξέταση κάτω από την επιτήρηση του κράτους και με την συναίνεση, συγκατάθεση του πάπα «SIXTUS VI.».

Το έτος 1492 έπεισε ο κακόφημος Μεγάλος ιεροεξεταστής «Tomas de Torquemada», του οποίου οι πρόγονοι οι ίδιοι ήτανε αλλαξόπιστοι από Εβραίους (conversos). ISABELLA και FERDINAND ΙΙ, να εκδιώξουν τους Εβραίους από την Καστίλη και Αραγονία.

Απέκτησε μεγάλη πολιτική επιρροή ως σύμβουλος και ως εξομολογητής της βασίλισσας Ισαβέλλας Ι., και του βασιλιά Ferdinand II

Όταν το 1492, το ίδιο έτος, που ο Χριστόφορος Κολόμβος, εκχριστιανισμένος, εβραϊκής καταγωγής ; , ξεκίνησε το πρώτο ταξίδι για την ανακάλυψη της Αμερικής που,
πρόσθεσε πλούτη και γρήγορο γόητρο στο στέμμα του Φερδινάτου και της Ισαβέλλας,
χρηματοδοτήθηκε επίσης με συμμετοχή και από Εβραίους , εξεδίωξε το ζεύγος των βασιλέων όλους τους Εβραίους που δεν αλλαξοπίστησαν. S.Wiesenthal, Salvador de Madariaga y Rojo και με διάταγμα απαγόρευσε στις νέες αποικίες να εγκατασταθούν Εβραίοι.

Στο παρελθόν η οικονομία αρχίζει να ανθεί και αποκτά σημαντική θέση και πάλι με τους Εβραίους, που ήτανε πρωτοπόροι στην ανοικοδόμηση των πόλεων και στο διεθνή εμπόριο . Η αραβική κατάκτηση σημειώνει ένα σπουδαίο σημείο αλλαγής για τους Εβραίους της Ισπανίας. 1037 ο βασιλιάς Ferdinand I ενώνει την Καστίλη με τον Leon.
1085 ο Alfonso VI. Είναι βασιλιάς όλης της Ισπανίας, κατάκτηση του Toledo.
1102 Το κεντρικό τζαμί στο Τολέδο μετατρέπεται σε εκκλησία.

13. αιώνας το αποκορύφωμα της περιόδου ακμής των Ισπανών Εβραίων. Ανοικοδόμηση των Talmudschulen, Kabbalaforschung στο Tοedo και Gerona, ποίηση και γλωσσικά τμήματα, σχολές μεταφράσεων στο Τολέδο, κοσμικές επιστήμες και πολιτική επιρροή.
1198-1216 Ο πάπας «Innorenz III.» αναθέτει στους Franziskaner και Dominikaner με την ιερά εξέταση, να εξαφανίσουν όλα τα εβραϊζοντα στοιχεία από την χριστιανική κοινωνία.

1378 ο Fernando von Martinez ( Abkoemmling von Conversos , απόγονος από τους αλλαξόπιστους Εβραίους, κρατάει εχθρικούς λόγους εναντίον των Εβραίων και υποδαυλίζει το μίσος εναντίον των Εβραίων στον πληθυσμό, όπου απαιτεί την καταστροφή όλων των Συναγωγών και την υποχρεωτική βάπτιση των Εβραίων. Αυτός προετοιμάζει ιδεολογικά τις ταραχές του 1391.

1391: 4. Ιουνίου, περίπου 70 εβραϊκές Κοινότητες στην Καταλονία και Ανδαλουσία λεηλατούνται και αυτές οι Συναγωγές αργότερα μετατρέπονται σε εκκλησίες. Κατά τις εκτιμήσεις περίπου 50.000 Εβραίοι δολοφονούνται. Οι ταραχές του 1391 προωθούν με αυτές την σιγά σιγά την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική παρακμή της εβραϊκής άνθισης στην Ισπανία.
1413-14: Λογομαχία, αντιπαράθεση από την TORTOSA . Δημόσια θρησκευτική αντιπαράθεση, όπου έπρεπε να λάβουν μέρος πολυάριθμοι Ραβίνοι.

Το 1474 : Αναβίβαση στο θρόνο της Ισαβέλλας Ι., από την Καστίλη και του Ferdinand II από την Αραγονία και συνένωση των δυο βασιλείων σε ένα. Κατά τον πιο ειρηνικό τρόπο ήρθε αυτός ο γάμος διαμέσου της επιρροής των Εβραίων. Ο Abraham Senior, Τραπεζικός, Γενικός Γραμματέας είσπραξης των φόρων του βασιλιά, Ανώτερος Ραβίνος, μεσολάβησε για τον γάμο. Το βασιλικό ζεύγος είναι ισχυρά επηρεασμένο από την εκκλησία.

1481: Το βασιλικό ζεύγος οργανώνει την Inquisition Ιερά εξέταση κάτω από την επιτήρηση του κράτους και με την συναίνεση, συγκατάθεση του πάπα SIXTUS VI.

Ένας χριστιανικός-καθολικός θεσμός, που άρχισε το 1478 στην Ισπανία, μόνο και μόνο για να εντοπίσουν τους αλλιώς θρησκευόμενους . Η ισπανική ιερά εξέταση ήτανε ιδιαίτερα απάνθρωπη, χρησιμοποιούσε εναλλασσόμενα βασανιστήρια και καλά λόγια, κατάσκοπους και συκοφάντες και δεν έκαναν πίσω από τον τρόμο, για να αποσπάσουν με τη βία ομολογίες. Δικαστήρια και φυλακές βρισκότανε κάτω από την ισπανική ιερά εξέταση.
AUTO DE FE –καύση .Πράξη της θρησκείας. Από την εκκλησία οργανωμένη παρέλαση, όπου περαιτέρω με την πάροδο του χρόνου λάβαιναν χώρα έκτροπα εναντίον των Εβραίων που βαπτίστηκαν με τη βία, που τους αποτελείωναν σε μια μαζική καύση πάνω στα πυρά.

1483 O Thomas von Torquemada, Δομινικανός, ανακηρύσσεται σε Μεγάλος- Ιεροεξεταστής .
1491 Οι Εβραίοι καταβάλουν υψηλό φόρο, για να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί ο πόλεμος της Ισαβέλλας και του Ferdinand εναντίον των Μορίσκων και την κατάκτησης της Γρενάδας.
1492: 1. Ιανουαρίου, κατάκτηση της Γρενάδας.
31.Μαρτίου, το διάταγμα εκδίωξης υπογράφεται στην Γρενάδα από τον Ferdinand και
την Ισαβέλλα. Κάτω από την επιρροή του θρησκευτικού φανατισμού της εκκλησίας άρχισε η καταδίωξη και μαζικού ξεριζώματος Εβραίων και Μορίσκων, που επέδρασε οικονομικά στη χώρα πολύ αρνητικά. Οι Εβραίοι δεν επιτρέπεται να πάρουν μαζί τους ούτε χρήματα και ούτε και ευγενή, πολύτιμα μέταλλα. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής της άρχισε η αιτιολόγηση του αμερικανικού αποικισμού και η ενδυνάμωση του απολυταρχισμού .

Απρίλιος: O Don I. Abarbanel και DON A. Senior προσπαθούν ανεπιτυχώς να αποτρέψουν το διάταγμα εκδίωξης. Μεταξύ 200.000 και 300.000 Εβραίοι τρέπονται σε φυγή μέσα σε λίγες μήνες από την Ισπανία για την Πορτογαλία, Βόρεια Αφρική, Ιταλία, Τουρκία, Έρετζ του Ισραήλ.
31. Ιουλίου, όλοι οι Εβραίοι επίσημα έχουν φύγει από την Ισπανία ή έχουν μεταστραφεί , αλλαξοπιστήσει στην χριστιανική θρησκεία.

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ και οικονομική πολιτική στην αρχαία Ανδαλουσία
Η αρνητική εμπειρία της μειονότητας των Εβραίων τόσο κάτω από χριστιανική όσο και από την μουσουλμανική κυριαρχία έχουν ασχοληθεί ιστορικοί του 19ου αιώνα.

Η δική μου αναφορά ως ταξιδιώτης δεν πρέπει να θεωρηθεί ως μοναδική και αποτελειωμένη ,διότι είναι μόνο αναφορά για περαιτέρω ερεθίσματα εξερεύνησης εκείνης της εποχής, όπου στις ευρωπαϊκές χώρες πάνω στα κοινωνικά προβλήματα ερευνούν τις τοποθετήσεις όλων
των θρησκειών και την σχετική φιλοσοφία τους.

Επίσης και στη Σικελία, που αρχικά παραδόθηκε από Βυζαντινό στους Άραβες και μετά ελευθερώθηκε από τους Ισπανούς και βρισκότανε κάτω από την ισπανική επιρροή, ισχυροποιήθηκαν διαμέσου της κίνησης της ενάντιας μεταρρύθμισης τα απάνθρωπα μεσαιωνικά ιερά δικαστήρια και επεκτάθηκαν όχι μόνο εναντίον των αιρετικών, αλλά και εναντίον των αλλαξόπιστων στον Χριστιανισμό Εβραίων και μωαμεθανών.
Ο έλεγχος της μόρφωσης από τους Γεσουϊτες, οδήγησε την Σικελία να παραμείνει ορθόδοξη και υπάκουη .
Μόνο αυτή πεισματική κράτηση ψηλά της ηθικής και θρησκευτικής ορθοδοξίας πρέπει να
επέδρασε αλληλοδιαδοχικά στους βασιλείς, να αδιαφορήσουν και να ομολογήσουν για την κατάχρηση του συστήματος, και δόθηκε το δικαίωμα να επικρατήσουν τα μεσαιωνικά απάνθρωπα δικαστήρια με τέτοια δύναμη., Finley/Mack Smith/Duggan, 1998, S. 151.

Αν και οι Εβραίοι διανοούμενοι του 19ου αιώνα έλαβαν την υπόσχεση μετά την γαλλική επανάσταση θα αποκτήσουν πλήρη πολιτική και πολιτιστική ενσωμάτωση, περαιτέρω υπήρξε για τους Εβραίους διάκριση και δεν επιτρεπότανε να αποκτήσουν πανεπιστημιακή έδρα.
Α,ν και απαιτούσαν οι προοδευτικοί χριστιανοί, να κρατήσουν την υπόσχεση για ισοτιμία, και δικαιώματα και όμως ;

Επέκταση και Επίλογος

Οι ισπανοί τον 15. αιώνα είχαν επανακτήσει τη χώρα τους από τους Άραβες. Η τελευταία βάση των Αράβων ήτανε η Γρενάδα, που το έτος 1492, και ο τελευταίος Άραβας είχε διωχθεί από το ισπανικό έδαφος. Η χώρα βρέθηκε ξαφνικά στο πρόβλημα της εσωτερικής ενότητας. Η πραγματική συμβίωση χριστιανών, Εβραίων και Αράβων είχε το τέλος του, η συνύπαρξη των διαφορετικών πολιτισμών κατάντησε όλο και περισσότερο από τα όριά του, έτσι που Άραβες και Εβραίοι υποχρεώθηκαν στην μεταστροφή, αλλαξοπιστία στην καθολική θρησκεία. Στόχος της ιεράς εξέτασης ήτανε τώρα , εκείνους τους Εβραίους „Conversos“ και Άραβες „Moriscos“ να εντοπίσουν , που ονομαστικά λεγότανε χριστιανοί, στην πραγματικότητα αλλά όμως έκαναν πρακτική την παλιά τους θρησκεία.

Ήδη μετά από μερικά χρόνια ελεγχότανε η ιερά εξέταση από τον βασιλικό θρόνο. Η ισπανική ιερά εξέταση έγινε ένα μέρος της κρατικής μηχανής, αναπτύχθηκε σε ένα είδος υπηρεσίας κρατικής ασφάλειας. Στην κορυφή βρισκότανε ένας καρδινάλιος προτεινόμενος από τον βασιλιά και την τυπική ανακήρυξη από τον πάπα. Η περιοχή της κυριαρχίας επεκτεινότανε πάνω από τη σημερινή Ισπανία, τα νησιά Σικελία και Σαρδηνία καθώς επίσης και στις αποικίες στην Αμερική.
Η διαδικασία της ιεράς εξέτασης ήτανε παρόμοια όπως τα μεσαιωνικά πρότυπα κατάδοσης και αυτο-δήλωσης, ήτανε επιτυχείς μέθοδοι για την σύλληψη αιρετικών. Η ιερά εξέταση όμως δεν περιοριζότανε όμως μόνο στην αίρεση και υποθέσεις ηθικής, διότι ο βραχίονάς της ξαπλωνότανε ως μοναδικό κύρος ελεγκτικής αρχής σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής.

Περισσότερο από τρεις αιώνες , από το 1480 ως το 1820, ήτανε η ιερά εξέταση σε ενεργή δράση στην Ισπανία. Από το 1485 ως το 1520 τοποθετείται ως η μεγαλύτερη δραστηριότητα της ιεράς εξέτασης. Η μοναδική ομάδα στόχου αυτήν την εποχή ήτανε οι „Conversos“, Εβραίοι και Μορίσκοι αλλαξόπιστοι.
Αν έπεφταν στην αντίληψη της ιεράς εξέτασης, είχανε 40 μέρες προθεσμία να κάνουν αγωγή στον εαυτό τους, και με ένα ελαφρό πρόστιμο να γλιτώσουν. Η δήμευση των αγαθών και περιουσιακών στοιχείων μπορούσε να αποφευχθεί με καταβολή χρημάτων, μια αγαπημένη πηγή είσπραξης των ιεροεξεταστών.

Όλοι οι κατηγορούμενοι οδηγούνται σε ένα κεντρικό σημείο των δικαστηρίων πίστεως , Τα λεγόμενα Autodafés καύση, πράξη της θρησκείας , παρουσία κοσμικών και πνευματικών ευεργετών καταδικάζονταν, και οι αποφάσεις κατ΄ ευθείαν εκτελούνταν με καύση πάνω στα πυρά. Αυτήν την χρονική περίοδο στην υπηρεσία ήτανε ο εξομολογητής του βασιλικού ζεύγους, ο «Tomás de Torquemada», ο Μεγάλος και κακόφημος Ιεροεξεταστής, Δομινικανός, εβραϊκής καταγωγής και εξομολογητής της βασιλικής οικογένειας, που κατά την πολύχρονη υπηρεσία χιλιάδες καταδικασμένους οδήγησε στο θάνατο με καύση στα πυρά.

Αγώνας εναντίον πρόληψης και διγαμία

Από το 1525 ως το 1630 μετατοπίστηκαν τα μέτρα των αρχών εναντίον των Μορίσκων „Moriscos“. Κατ΄ αρχάς στεκότανε απέναντί τους η ιερά εξέταση συγκρατημένη, μετά όμως , όταν το 1502 υποχρεώθηκαν οι Μορίσκοι να βαπτιστούν, ίσχυαν γι΄ αυτούς πολλοί περιορισμοί. Δεν επιτρεπότανε να φέρουν όπλα και η αραβική τους γλώσσα δεν ήτανε άξια σεβασμού. Η συμβίωση με τους αρχαίους , παλιούς χριστιανούς χειροτέρευσε ευδιάκριτα και κλιμακώθηκαν το 1568 σε έναν εμφύλιο πόλεμο στην Γρενάδα. Στην συνέχεια έλαβαν χώρα διαδικασίες εναντίον των Μορίσκων. Ένας τρίτος στόχος της ιεράς εξέτασης ήτανε η ομάδα των προτεσταντών, σχετικά μια μικρή ομάδα.

Επί του Φιλίππου Γ΄ 1598-1621 εξεδιώχθησαν από την Ισπανία περίπου 600.000 εκχριστιανισθέντες Άραβες, καλούμενοι Μορίσκοι και με το αποτέλεσμα να στερηθεί η χώρα των εργατικότατων στοιχείων και να επαυξηθεί η δυσπραγία της. Λεξ. Ηλίου, σ. 1021

Από το 1630 ως το 1720 συγκεντρώθηκε η ιερά εξέταση στα ηθικά και θρησκευτικά παραπτώματα των παλιών χριστιανών: Διγαμία, μαγεία, πρόληψη.
Επίσης και οι „Conversos“ υπέπεσαν ακόμα μια φορά στο στόχαστρο, μαγεία, αντίθετα με τα κρατικά δικαστήρια , π.χ. στη Γερμανία, ως λίγες εξαιρέσεις δεν τιμωρήθηκαν με τον θάνατο.
Μετά το 1730 μειώθηκε ευδιάκριτα ο αριθμός των καταδικασμένων, 1834 έθεσε τέρμα η ισπανική ιερά εξέταση, όπου είχαν εκτελεστεί χιλιάδες άνθρωποι ζωντανοί με καύση πάνω στα πυρά.
Όταν το 1836 άνοιξαν τον τάφο του Ιεροεξεταστή Torquemadas στην AVILA, έκαψαν οι τυμβωρύχοι τα κόκαλά του και τα διασκόρπισαν στο πεπρωμένο των θυμάτων του.

..........
Συνεχίζεται .... βλέπε και Άρθρα με φωτογραφίες
www.kn-megalexandros.gr, konstantin.nalbantis@t-online.de
Κωνσταντίνος Σ. Ναλμπάντης, Κολωνία